QODKA GUBAN

 

Gabaygan waxa tiriyay Abwaan Cumar Xiinwaal AHUN. Abwaanku gabaygan waxa uu tiriyay 1968-kii, xilligaas oo nin ay saaxiib ahaayeen, lana odhan jiray Cabdiraxmaan Carte Qaalib oo dalka dibaddiisa na ku maqnaa uu farriin u soo diray isaga—oo ku leh, 'In aan dalkii imaaddo ayaa aan rabaaye, bal iiga soo warran xaaladda guud ee dalka'. Cumar saaxiibkii xaaladdii dalka ayaa uu uga warbixiyay. Ugu horraynba waxa uu u sheegay in sidii uu dalka ku ogaa Cabdiraxmaan aanay wali waxba iska beddalin. Waxa uu xusuusiyay busaaraddii, shaqola'aantii, qorshe xumadii, aanadii, dilkii, foolxumadii, shaxaadkii, qiimodarridii, balwadihii, qosolkii madhnaa iyo qamaamkii maalinlaha ahaa ee ay awalba isla garanayeen in uu wali sidiisii uun yahay. 

        Waxa kale oo Cumar uu uga warbixiyay saaxiibkii sida aanay u hirgalin nidaam dawladeed, cid ummaddu hagta aanay u helin, wali bulshadu ay u qayraansantahay una qamaamsantahay. Waxa uu u sheegay in aanay quud tabcan, oo aanay dahab qodan, oo aanay wax qorshe ah oo la sheegaa meelna bulshada uga aloosnayn. Waxa UU xusuusiyay in dawladnimaddii ay qoys noqotay. Waxa uu uga warbixiyay sida la isku wada wanjalaayo, la isku wada jallaafaynayo, la iskagana wada daba shaqaynaayo—ee hagardaamadu u badantahay! Wax uu dareensiiyay sida ay u luntay himiladii Soomaaliweyn, dhulkii maqnaa ee cadawgu haystay sida looga gaabsaday ayaa uu hogatusaaleeyay, waxaana uu u sheegay in afkooda iyo jeebkooda ay ka dhaxayso hantidii ummaddu nimanka xilka loo igmaday! Ugu danbayntii, ifafaalaha Waqooyi ka soo muuqda inta aan yara dhaawadayo, ee xaalka sida uu Alle ka dhigi doono aan jirinaayo adiguna qurbahaaga iska joog, caloolxumada iyo foolxumada dalkii taalla ayaa aad kaga indho qaraane ayaa uu ugu soo gabagabeeyay gabaygiisii; wuxu yidhi:

Nin qurbaha ku raagoo, beryahan qaafilnimo haystay 

Oo aan warkeen qabin ayaan, qawl udirayaaye 

Qalin iyo waraaq baan rabaa, inad ku qaaddaaye 

Qummaati ugu fiirsoo—adeer, qaladna haw yeelin!

Sidii baan u uqawlaysannaa, qalo la aantiiye 

Waa qaabaddii aad ogayd, qaadku duhurkiiye 

Sidii baan u uqayraansannahay, una qamaanaaye 

Sidii baannu qaadhaanka shaah, qayb wadaag nahaye

Qayilka iyo goortuu barjuhu, qayb u kala miirmo 

Naftanaa qisaas baratay iyo, qaxar habeenkiiye 

Hoy noo qarsoonaa baan sidii, ugu qaxwaynaaye 

Dhaamka qoorrigiisaan sidii, uga qoslaynaaye 

Qaan baan halis unahay sidii, quruxi yeelkeede!

Qorraxdiyo kulaylaha dar—uu, dheehu qolofaystay 

Oo saan-qonbobay baan sidii, qaran wadaagnaaye 

Sidii baan qolfoofkii u nahay, qaro yaraantiiye 

Qalbigiyo sidiibaa wejiga, qiiq ka karayaaye 

Qaadiro sidii bay indhuhu, nala qalloocaane 

Qaawanaan sidii buu derbiga, qubane jiifaaye 

Qado li'i sidii bay wax badan, maalmo qadayaane 

Roob soo qubtiyo sidii baa, baraf uqooyaaye 

Qufac iyo sidii bay darxumo, weli qandhoodaane

Sidii buu nin qalab doonayaa, noo qarribayaaye!

Sidii buu qarmiiciga hadhuudh, noogu qaybshaaye 

Qoys caydha waa caadadii, qaydhin uu cuno—e 

Sidii buu uqaataa shacbigu, cadihii quudheede 

Sidiibay qabiilladu carradan, qiimo leedahaye 

Qoontii habtii iyo gar baa, laysku qirayaaye 

Qudh'a waxay ka gooyaan ninkii, qaalmo soo dhaca—e

Sidii baan u kala qaybsannoo, qoloba meel taalle

Nimankay degmadu qaayibtee, sharafka loo quudhay 

Qawsaaradaan doorannee, libin uqoondaynay 

Qaantiyo dhulkii maqan raggaan, qira tusaalaynay 

Waxay qoodh ahaayeen markii, hawd la qabanaayo 

Iyagoon Qardhoba gaadhin buu, baalku qoyayaaye 

Sidii baa qamiiskii dulliga, qoorta loo sudhaye 

Nin qabow sidii baa Cabdow, loo qatalayaaye

Qaw baan dul naallaa sidii, qabarna hoosyaale 

Qormo laysku seegiyo xumaa, qodob ka joogaaye 

Qawl dibad ka yimid baa sidii, loo qaddariyaaye;

Waxba hadalku yuu iga qasmine, waxan kusoo qayday 

Qaaq baa dhulkii ka taagan iyo, qaylo aan demine 

Waa "Bakayle qalad" oo majiro, qurus xalaaleede 

Maatada qaraabaysataa, qadisay reerkiiye 

Qiiruu ninkii dhiig lahaa, quluub la luudaaye 

Waa qudh iyo qoys dawladoo, loo qabbaanyahaye

Rag tirsani qiyaas li'i intuu, gellin qadhiidhaayo 

Qasnad uu dadkani leeyahaan, shilin ku qoollayne, 

Waayeel qorsheeyiyo majiro, duq iyo qaangaadhe 

Quwaddeenu waxay saarantahay, qaalin layliyahe 

Qoomiyaddaad beri ogayd, qaamudkeed dhimaye 

Qool dabin ah, tab iyo xeelad baa, laysku qarayaaye 

Maalay qadhaadh iyo intaa, dacadacar la qooshaayo 

Waxaa lays qudhqudhiyaa sun iyo, dhiro qalaadeede;

Qodka guban kasoo kacay intaan, yara qiyaasaayo 

Maanta Qaranjab weeyee intuu, Eebbe qiil furaayo 

Yuraaniyaam ku qaadhiyo intaan, dheeman qodanayno

Qawad waa belaayee intaan, taxal qaboobayno 

Qurbahaaga joog ciiradaad, kaga qarsoonaane"!